11. Nederlandse taal- en letterkunde en de cultivatie van nationale identiteit in het wetenschappelijke werk van Joannes Matthias Schrant

Joannes Matthias Schrant (1783-1866) was achtereenvolgens de eerste hoogleraar Nederlandse taal aan de Universiteit van Gent (1818-1830) en hoogleraar Nederlandse taal aan de Universiteit Leiden (1831-1853). Verschillende onderzoekers hebben het wetenschappelijke werk van Schrant besproken en concludeerden dat hij een onbelangrijke en oninteressante figuur was, vooral vanwege zijn onbeduidende rol in de ontwikkeling van de Nederlandse taal en letterkunde.

In dit artikel corrigeert Tommie van Wanrooij deze negatieve kijk op Schrant. Dat doet hij door Schrants wetenschappelijke werk te bestuderen in de context van de ‘cultivatie van cultuur’ (Leerssen 2006). Schrant was een typische cultivator van nationale cultuur: uit zijn toespraken, literaire geschiedenissen en redactionele werk blijkt dat hij een actieve geleerde was die bestaande ideeën over nationale cultuur verspreidde, in stand hield en uitbreidde. Deze ideeën verspreidde hij niet alleen in zijn functie van hoogleraar, maar ook als lid van de literaire genootschappen Regat Prudentia Vires en de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, en als publiek intellectueel.

Deze working paper verscheen ook als artikel in het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 137.3 (2021) 85-106.