Kat & taal FAQ
We kunnen ons voorstellen dat u nog veel meer wilt weten over ons onderzoek naar de interacties tussen katten en mensen. Of misschien wilt u zelf wel meeden met uw kat. Hieronder vindt u de meest gestelde vragen.
Wat onderzoeken we precies in het project kat & taal?
De onderzoeksvraag van dit project is: hoe creëren katten en mensen samen betekenis in hun dagelijkse interacties? We doen kwalitatief onderzoek naar katten en mensen tijdens spontane activiteiten zoals knuffelen, spelen, eten geven / krijgen. We bekijken hoe katten en mensen daarbij bepaalde geluiden, bewegingen en zintuigen gebruiken om sociaal gedrag aan te gaan en te interpreteren. We bekijken in dit project bijvoorbeeld hoe katten en mensen iets van elkaar gedaan krijgen. Hoe zorgt de kat ervoor dat ze te eten krijgt van de mens en hoe zorgt de mens ervoor dat de kat gezellig op de bank komt zitten?
Spreken dieren wel taal?
Vanuit de wetenschap bestaat traditiegetrouw de opvatting dat dieren geen taal spreken. Maar niet iedereen is het daarmee eens. Wij houden het erop dat katten communiceren en interacties aangaan, onderling en met mensen. We vergelijken deze communicatie met patronen die je in menselijke taal vindt. We hopen op die manier meer licht te werpen op de vraag of wat een kat doet ook taal genoemd kan worden.
Waarom hebben we gekozen voor katten?
Katten werden zo’n 7000 jaar geleden gedomesticeerd. Mensen en katten hebben dus banden die al heel lang teruggaan. Huiskatten hebben hierdoor vaardigheden ontwikkeld om met mensen om te gaan en kattenmensen beweren vaak precies te weten wat hun kat van ze wil. Wederzijds begrip tussen katten en mensen geeft ons een goede basis voor dit onderzoek.
Hoe onderzoeken we de interacties tussen katten en mensen?
Filmpjes
We maken filopnames van huiskatten in hun dagelijkse omgeving. Hierop moeten alledaagse interacties tussen kat en mens te zien zijn, waarin de kat al dan niet slaagt in het overbrengen van een boodschap. We kiezen de meest geschikte filmpjes uit om te analyseren. De kat moet duidelijk in beeld zijn en het moet duidelijk zijn wat de mens doet of zegt. Dan schrijven we wat er te zien is tussen kat en mens op een gedetailleerde, wetenschappelijke manier uit. De geluiden en lichaamsgedragingen van de kat en de mens in relatie tot elkaar komen zo overzichtelijk op een rijtje te staan. Hierop voeren we vervolgens een analyse uit.
Veldwerk
Daarnaast gaan we 1-op-1 interacties met een kat aan in de vertrouwde omgeving van de kat. We maken hier veldnotities van en analyseren deze later.
Het kat-mens-interactie-onderzoek is multidisciplinair. Welke disciplines doen er mee?
We hebben onderzoekers en partners met verschillende achtergronden gevraagd om vanuit hun vakgebied mee te denken. Hun vakgebieden zijn bijvoorbeeld: diergeneeskunde, gedragsbiologie, mediawetenschappen, antropologie, organisatiewetenschappen en natuurlijk taalkunde en sociolinguïstiek. Op deze manier zorgen we ervoor dat we ons onderwerp vanuit verschillende invalshoeken bekijken.
Waarom doen we dit onderzoek naar kat-mens-interacties?
Er zijn verschillende redenen waarom we dit onderzoek naar de interacties tussen katten en mensen doen. Het hoofddoel van dit project is om beter te begrijpen hoe mensen en dieren elkaar kunnen begrijpen zonder een gezamenlijke gesproken taal. Daarnaast willen we de taalkunde meer inclusief maken door diercommunicatie en mens-dier-interacties als onderzoeksonderwerpen op de agenda te zetten. We willen hiermee een bijdrage leveren aan discussies binnen de taalkunde en de gedragsecologie. Dit doen we door te onderzoeken of de patronen in de communicatie van dieren overeenkomen met de patronen in de menselijke taal en communicatie.
Wat voor katten kunnen meedoen aan het onderzoek?
We zijn niet specifiek op zoek naar katten van een bepaald ras, leeftijd of geslacht – alle soorten katten zijn welkom! Wel is het belangrijk dat de kat helemaal gezond is. Daarnaast mag deelname aan het onderzoek geen negatieve gevolgen hebben voor de kat. Katten die bijvoorbeeld zeer angstig reageren op bezoek kunnen daarom niet meedoen.
Hoe meld ik mijn kat aan voor het onderzoek?
Wij zijn op dit moment op zoek naar mensen die met hun kat mee willen doen. Heeft u interesse? Neem dan contact op met Marlou Rasenberg.
Behalve via deze website werven we ook deelnemers via de nieuwsbrief van de Sophia Vereeniging. Dit is een vereniging die zich inzet voor het welzijn van huisdieren. U kunt zich hier op de nieuwsbrief van de Sophia Vereeniging abonneren.
Hebben de katten last van dit onderzoek?
Wij doen het onderzoek op zo’n manier dat de kat er zo min mogelijk last van heeft. Het onderzoek vindt plaats in de thuisomgeving van de kat. En de kat mag altijd naar een andere ruimte gaan, onder de bank gaan zitten, gaan slapen of naar buiten gaan (als het een buitenkat is). De kat wordt nergens toe gedwongen. In ons team zitten experts met veel kennis en ervaring met onderzoek naar dieren. Wij schatten in dat dit onderzoek weinig tot geen invloed heeft op het welzijn van de kat. Mocht toch blijken dat een kat het vervelend vindt, dan stoppen we meteen.
We hebben voor dit onderzoek toestemming gevraagd en gekregen van de Ethische toetsingscommissie van de KNAW (Kenmerk: FAO/AKo/1709). Daarnaast heeft het Instituut voor Dierenwelzijn verklaard dat dit onderzoek geen dierproef is. We voeren geen medische handelingen uit. Het gaat ons puur om het spontane contact tussen kat en mens.
Wat gebeurt er met het filmmateriaal als het onderzoek afgerond is?
De filmopnames worden opgeslagen in een database. Het Meertens instituut heeft meerdere databases, over uiteenlopende onderwerpen. Deze database kan vervolgens (onder voorwaarden) voor verder onderzoek gebruikt worden door dierenartsen, ethologen, taalkundigen, etnografen, dieren-antropologen, etc. Uiteraard zorgen wij ervoor dat de database voldoet aan de wettelijke regels voor privacy en de opslag van gegevens.
Hoe zit het met mijn privacy als ik meedoe aan het onderzoek?
Aangezien het onderzoek draait om de interactie tussen kat en mens, worden u en uw kat gefilmd. Delen van uw interieur zullen ook in beeld zijn. Wij maken afspraken met u over voor welke doeleinden deze beeld- en geluidsopnamen gebruikt mogen worden en of u bijvoorbeeld onherkenbaar wilt worden gemaakt. Wij houden ons aan de wettelijke regels omtrent privacy en de opslag van gegevens. Heeft u twijfels of vragen? Neem dan gerust contact op met Marlou Rasenberg.