Grote Europese beurs voor onderzoek naar religieuze themaparken

Ernst van den Hemel, onderzoeker aan het Meertens Instituut en NL-Lab, heeft een grote Europese beurs toegekend gekregen, een ERC Consolidator Grant. In december 2023 gaat het onderzoeksproject MAKEBELIEF: The Religious Politics of Theme Parks in the 21st century: Imagineering Religion, Heritage and National Sentiments van start.

Het project, dat vijf jaar gaat duren, analyseert hoe men in landen als China, Nederland, Turkije en de Verenigde Staten de emotionele en politieke betekenis van religie en erfgoed probeert te beïnvloeden. Het gebruikt hiervoor een unieke invalshoek: religieuze themaparken.

Religieuze themaparken proberen bepaalde verbeeldingen van religie over te dragen. Daarbij worden verschillende mediavormen gebruikt zoals 4d film, miniaturen, re-enactments en bewegende poppen (zogenaamde ‘animatronics’). Zo wordt in The Creation Museum in Kentucky, VS de Bijbel met behulp van levensechte dinosaurussen tot leven gebracht en lopen bezoekers van Miniatürk, Istanbul rond in een miniatuurversie van de Ottomaanse geschiedenis. Dit project bestudeert hoe en waarom religieuze themaparken in Nederland, China, Turkije en de Verenigde Staten gebouwd worden.

In al deze landen vindt een strijd om de verbeelding van religie plaats. Denk hierbij aan multiculturele vraagstukken in ontkerkelijkt Nederland, hernieuwde populariteit van Ottomaans erfgoed in Turkije, complexe verhoudingen tussen religie en erfgoed in China, of het media-savvy evangelisch christendom in de Verenigde Staten. Van den Hemel: “De parken zijn een unieke ingang in fundamentele vraagstukken van de eenentwintigste eeuw: wie bepaalt wat religie betekent?”

De ERC-beurs maakt het mogelijk om een team van twee PhD-studenten, twee postdocs en een visueel-antropologische filmmaker aan te stellen. 

Ernst van den Hemel is onderzoeker aan het Meertens Instituut en NL-Lab. Hij is gespecialiseerd in religie, erfgoed en populaire cultuur. Hij publiceerde onder andere Managing Sacralities: Competing and Converging Claims of Religious Heritage (met Irene Stengs en Oscar Salemink), en  Passie voor de Passie: De Matthäus, The Passion en andere passiespelen in ontkerkelijkt Nederland. Daarnaast is hij voorzitter van het Nederlands Genootschap voor Godsdienstwetenschap en doceert hij aan de Universiteit Utrecht. 

Over de beurs en de European Research Council (ERC)

De ERC Consolidator Grant is een beurs die wordt toegekend door de European Research Council (ERC), de belangrijkste Europese financieringsorganisatie voor excellent grensverleggend onderzoek. De ERC financiert creatieve onderzoekers van alle nationaliteiten en leeftijden voor projecten in heel Europa. De ERC biedt vier kernsubsidieregelingen: Starting Grants, Consolidator Grants, Advanced Grants en Synergy Grants.