Nederland is een petitieland. Eeuwenlang hebben burgers massaal verzoekschriften en petities ingediend bij alle denkbare autoriteiten. Ze maakten hun wensen en belangen kenbaar en dienden voorstellen in, maar ze riepen hun bestuurders ook tot de orde. Als gevolg van deze actieve rol van burgers in het politieke proces hebben het land en zijn bestuur mede vorm gekregen.

Petities vormen een unieke bron om te onderzoeken hoe gewone burgers zich tot de politiek verhielden, maar verschaffen ook veel inzicht in allerlei aspecten van gemeenschapsvorming. NL-Lab doet ook onderzoek naar de waarde die in Nederland door burgers en overheden is toegekend aan politieke inspraak. Hoe hebben politici en politiek commentatoren geoordeeld over de toelaatbaarheid, de wenselijkheid en het nut van dit politieke instrument? Om dit te kunnen achterhalen analyseren we petities, pamfletten, verhandelingen, overheidspublicaties en verslagen van parlementsdebatten en constitutiecommissies.

De Nederlandse situatie wordt vergeleken met die in andere Europese landen. Het Nederlandse petitie-onderzoek is ingebed in het bredere internationale onderzoeksnetwerk Petitions and Petitioning from the Medieval Period to the Present. Dit netwerk van meer dan vijftig internationale petitieonderzoekers uit verschillende disciplines heeft diverse workshops georganiseerd. Joris Oddens is een van de trekkers van dit netwerk en treedt op als redacteur van een nieuw wetenschappelijk handboek over petities in heden en verleden.

NL-Lab stimuleert ook de digitale ontsluiting van de rijke collecties op dit gebied. Zo is Oddens betrokken bij een project rondom de duizenden petities die tussen 1796 en 1801 zijn ingediend bij de wetgevende colleges van de Bataafse Republiek. In samenwerking met het Nationaal Archief en een groep enthousiaste stagiairs van verschillende Nederlandse universiteiten zijn deze petities in dit project gescand en van metadata voorzien.

Partners

• Nationaal Archief

• Vaderlandse Geschiedenis, Universiteit Leiden

Gerelateerde projecten

• Onderzoeksproject Een oorspronkelijk Nederlandsche uitvinding? De Nederlandse houding ten aanzien van petities in vergelijkend Europees perspectief (KNAW Fonds Staatsman Thorbecke).

• Digitaliseringsproject Revolutionaire Petities. Samenwerking met het Nationaal Archief & student-stagiairs.

• Research Network Petitions and Petitioning from the Medieval Period to the Present (AHRC Network Grant, Henry Miller en Richard Huzzey, Durham University).

Publicaties

Elisa Hendriks en Joris Oddens, ‘Bataafse vrouwen, politieke rechten en het digitaliseringsproject Revolutionaire Petities. Twee onbekende verzoekschriften uit het jaar 1799’, Holland 52:1 (2020) 11-19.

Joris Oddens, ‘The Experience of State Formation: Chronicling and Petitioning on the Dutch Island of Ameland (c. 1780–1815)’, National Identities 22:1 (2020) 1-22.

Joris Oddens, ‘So close and yet so far: Degrees of emotional proximity in pauper letters to Dutch national power holders around 1800’, in: A. Stynen, M. Van Ginderachter en X.M. Núñez Seixas (red.), Emotions and Everyday Nationalism in Modern European History (Routledge 2020) 34-50.

Jane Judge en Joris Oddens, ‘Father Figures and Faction Leaders: Identification Strategies and Monarchical Imagery among Ordinary Citizens of the Northern and Southern Low Countries (c. 1780-1820)’ BMGN – Low Countries Historical Review 133:3 (2018) 72-97.

Joris Oddens en Ivo Nieuwenhuis, ‘Using Satire in Historical Research: Comments on the Practice of Petitioning from the Dutch Age of Revolution (c. 1780–1800)’, Eighteenth-Century Studies 51:2 (2018) 219-33.

Joris Oddens, ‘Verzoekschriften aan het Bataafse parlement. Een terreinverkenning’, Jaarboek Parlementaire Geschiedenis (2017).

Joris Oddens, ‘The Greatest Right of Them All: The Debate on the Right to Petition in the Netherlands from the Dutch Republic to the Kingdom (c. 1750-1830)’, European History Quarterly 47:4 (2017) 634-56.