Ton van Kalmthout droeg bij aan de derde en digitale editie van de  Encyclopedie van de Vlaamse beweging met het lemma over Jan Baptist Verlooy. Jan Baptist Verlooy (1746-1797) was een Brusselse advocaat en activist die schatplichtig was aan verlichte Franse denkers en ijverde voor het gebruik van het Nederlands als officiële taal in plaats van het Frans. Hij is vooral bekend om zijn Verhandeling op d’onacht der moederlyke Tael in de Nederlanden (1788).

De  Encyclopedie van de Vlaamse beweging is het product van een breed gedragen samenwerking tussen onderzoekers, archiefinstellingen, universiteiten en andere instituties met expertise over de Vlaamse beweging. De coördinatie van de Encyclopedie wordt verzorgd door het ADVN | archief voor nationale bewegingen.

Vanaf vandaag krijgen studenten van agrarische opleidingen inzicht in de taal en communicatie van koeien door middel van instructievideo’s. De video’s zijn vrij toegankelijk en ook van belang voor boeren, andere burgers en beleidsmakers.

Initiatiefnemer van het project en projectleider is Marjolein de Rooij: ‘Dieren in de veehouderij worden door hun situationele context vaak niet meer als interessant beschouwd. Terwijl koeien ons net zo kunnen verbazen en verrassen als wilde dieren. Met dit project laten we de stem van de koe horen en leren we studenten en anderen om ernaar te luisteren en anders naar koeien te kijken. Met compassie, nieuwsgierigheid en bewondering.

Kom een historisch gerecht proeven! 

Proevers gezocht voor een historisch onderzoek! 

Vind jij het leuk om nieuwe gerechten te proeven? Hoe smaakte de achttiende eeuw? Kom ons helpen om de smaak van de vroegmoderne Nederlanden te onderzoeken. 

Ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag 2024 verscheen de bundel Vrouwen rondom Johan de Witt, een boeiende ontdekkingstocht naar de minder bekende kant van de beroemde Nederlandse staatsman. Dit boek werpt niet alleen nieuw licht op De Witts relaties met invloedrijke vrouwen uit diverse sociale klassen, maar brengt ook hun eigen verhalen tot leven. Van de adellijke kringen tot de intieme familiekring, de meer dan 30 door experts hertaalde brieven onthullen unieke inzichten in hun leven, worstelingen en invloed in de 17e eeuw. De bundel is samengesteld door Ineke Huysman en Roosje Peeters van het projectteam ‘Brieven van Johan de Witt’ van het Huygens Instituut/NL-Lab.

Website Johan de Witt

Marieke Hendriksen, onderzoeker aan het Huygens Instituut en NL-Lab, heeft een ERC Consolidator Grant van 2 miljoen toegekend gekregen voor haar onderzoeksproject PRESERVARE. Dit innovatieve onderzoek brengt onder andere de alledaagse, ongeschreven kennis van voedselconservering in kaart door een unieke combinatie van digitale technieken, archeologische vondsten en historische reconstructies.

Podcast: Nederland is …

Nederlanders zijn nuchter, tolerant en gek op kaas… Waar komen deze stereotyperingen eigenlijk vandaan? In de podcast Nederland is… ontleedt NL-Lab, een onderzoeksgroep opgericht door het Meertens Instituut en het Huygens Instituut, samen met presentator Lara Billie Rense hoe nationale identiteit in Nederland wordt gemaakt en gevoeld. 

REGISTRATION

PROGRAMME

Ernst van den Hemel, onderzoeker aan het Meertens Instituut en NL-Lab, heeft een grote Europese beurs toegekend gekregen, een ERC Consolidator Grant. In december 2023 gaat het onderzoeksproject MAKEBELIEF: The Religious Politics of Theme Parks in the 21st century: Imagineering Religion, Heritage and National Sentiments van start.

Het project, dat vijf jaar gaat duren, analyseert hoe men in landen als China, Nederland, Turkije en de Verenigde Staten de emotionele en politieke betekenis van religie en erfgoed probeert te beïnvloeden. Het gebruikt hiervoor een unieke invalshoek: religieuze themaparken.

Correspondentie A.L.G. Bosboom-Toussaint

Wisseltentoonstelling Amsterdam Creatieve Stad 1600-1900  

Het NWO-project Inventing Public Diplomacy in Early Modern Europe vult de 17e-eeuwse zaal in de nieuwe editie van de wisseltentoonstelling Amsterdam Creatieve Stad in het Allard Pierson.

Er zijn weer nieuwe blogpost en workingpapers te vinden op onze website!

Talen zijn de sleutel naar verbondenheid, cultuur, handel en zelfs diplomatie. In een opiniestuk voor Trouw pleit Leonie Cornips, onderzoeker variatielinguïstiek bij het Meertens Instituut en NL-Lab, voor het omarmen van meertaligheid binnen de provincies.

In haar opiniestuk gaat Cornips onder andere in op het in de negentiende eeuw overheersende idee dat taal, volk en land een-op-een verstrengeld zijn. Het is volgens haar urgent om dat negentiende eeuwse denken kritisch te bekijken, omdat een al te statisch idee van taal stereotypering in de hand werkt. Dit terwijl ‘groepen noch in hun samenstelling noch in hun onderlinge relaties statisch, eendimensionaal of voorspelbaar [zijn]. Hoe een melkveehouder of Limburger zich tien jaar geleden uitdrukte, is anders dan nu.’ Gemeenten, provincies en natiestaten waren en zijn altijd meertalig, en die meertaligheid moeten we breed zien en koesteren, aldus Cornips.

Haar boodschap? ‘Toon daadkracht, laat alle provincies energieker taalbeleid voeren, waarin de gehele meertaligheid een plek krijgt, ondergebracht bij bijvoorbeeld gedeputeerden van cultuur. Meertaligheid hoort daar thuis, omdat mensen door taal cultuur produceren, en taal zelf natuurlijk ook weer het hart van de cultuur vormt die mensen met elkaar verbindt. Zo kunnen ze cultuurparticipatie en -educatie voor jongeren expliciet agenderen.’

Lees het volledige opiniestuk op de website van Trouw.

Kijk snel bij de Vacatures

CALL FOR PAPERS

Practices of Public Diplomacy 1500-2020

International conference KNAW Humanities Cluster 18-20 October 2023 Amsterdam

PublicDiplomacy_CallForPapers

Voor het project Stadhoudersvrouwen Briefwisselingen van de Hollandse en Friese Stadhoudersvrouwen, 1533-1820 dat het Huygensinstituut en NL-Lab in samenwerking met Koninklijke Verzamelingen en Oxford Early Modern Letters Online uitvoert zoeken wij een stagiair(e)  (univ. bachelor of master opleiding)

Het gaat om de invoer van de metadata van de correspondentie Marie-Louise van Hessen-Kassel (1688-1765). Voor meer informatie neem contact op met Ineke Huysman ineke.huysman@huc.knaw.nl 

In Nederland worden meer Matthäus Passions opgevoerd dan in de rest van de wereld, terwijl niet-religieuze mensen hier in de meerderheid zijn. NL-Lab onderzoeker Ernst van den Hemel vertelt erover in NPO’s Atlas. De aflevering is hier terug te kijken.

Op 9 april organiseert het Nationaal Archief een boekpresentatie van Johan de Witt en het Rampjaar, mede mogelijk gemaakt door het NOT-fonds en de Johan de Witt Stichting.

Ter gelegenheid van de voltooiing van de digitale editie van de briefwisseling van Constantijn Huygens (1596-1687) bij Huygens ING/NL-Lab en de bijbehorende tentoonstellingen in Voorburg in 2022, verschijnt op 2 april de bloemlezing Constantijn Huygens. Een leven in brieven. Het rijk geïllustreerde boek is samengesteld door Ineke Huysman en Ad Leerintveld en bevat een bloemlezing van achtendertig smaakmakende brieven van en aan Constantijn Huygens. Elke brief is door een deskundige vertaald in hedendaags Nederlands en van een inleiding voorzien. Huygens’ veelzijdigheid komt in de bloemlezing goed tot zijn recht: we zien hem onder meer actief als kunstkenner, musicus, architect, dichter, diplomaat, vriend en familieman. Het boek, uitgegeven door Catullus, is vanaf 2 april verkrijgbaar.

Ter gelegenheid van de voltooiing van de online database met correspondentie van Constantijn Huygens organiseren de Voorburgse musea Huygens’ Hofwijck en Huygens’ Swaensteyn twee tentoonstellingen, in samenwerking met NL-Lab en het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis. Op 8 april 2022 heeft OCW-minister Robbert Dijkgraaf ‘Constantijn Huygens. Geuren en Beelden’ geopend en op 31 augustus start ‘Constantijn Huygens. Een leven in Brieven’.

De tentoonstelling ‘Constantijn Huygens. Geuren en Beelden’ belicht Huygens’ vrijwel onbekende kwaliteit als parfumeur. Een groep parfumeurs creëerde speciaal voor deze gelegenheid een geur naar eigen recept van Huygens: ‘rieckend water van mijn moeder’. Onder de titel Rietveld – Huygens Exchange. What has Huygens ever done for us? namen tien studenten van de Jewellery – Linking Bodies afdeling van de Gerrit Rietveld Academie gedurende drie maanden het leven en de tijd van Constantijn Huygens onder de loep. Het resultaat presenteren zij op de tentoonstelling. Meer informatie staat op de website van Huygens Hofwijck.

Foto’s: Michel Groen

Jessica den Oudsten (Universiteit Leiden, Huygens Instituut) heeft met haar masterscriptie The descendants of Norwegian and Danish Immigrants dit jaar de Uitgeverij Verloren/Johan de Witt-scriptieprijs voor geschiedenis gewonnen. De prijs werd in samenwerking met weekblad EW voor de achtste maal uitgereikt. NL-Labs Ineke Huysman was voorzitter van de jury. De aanmoedigingsprijs ging naar Amber Souleymane (Rijksuniversiteit Groningen) voor haar bachelorscriptie Het werk van een schilder.

Op donderdag 24 maart werd het eerste exemplaar van Willem van Oranje in brieven. De opstand van 1572 in Brielle uitgereikt aan de koning. Aan de hand van veertig brieven volgt de lezer Willem van Oranje in het jaar 1572, een keerpunt in de Nederlandse geschiedenis. De brieven, ingeleid door experts onder wie NL-Labs Ineke Huysman, laten zien hoe Oranje probeert Nederlanders voor zich te winnen en misstanden aan de kaak te stellen. Het boek is hier te bestellen. De brieven zelf zijn ook digitaal te raadplegen via http://resources.huygens.knaw.nl/wvo.

NL-Lab onderzoeker Marieke Hendriksen vertelde in het radioprogramma De Wereld van Sofie (Belgische Radio 1) over de historische oorzaken voor de relatief schaarse aandacht voor vrouwelijke geslachtsorganen. “De standaard in de geneeskunde in de vroegmoderne periode was een man. Dus er werd daar meer aandacht aan besteed. Alles werd toen ook door een religieuze bril beschouwd. In het scheppingsverhaal wordt Eva uit een rib van Adam geschapen, dus is zij een afgeleide van hem. Is de vrouw een afgeleide van de man. Op die manier was het makkelijk te verantwoorden dat het mannenlichaam de standaard is en het vrouwenlichaam is wat er afwijkt.” Terugluisteren van de uitzending kan hier.

NRC interviewde NL-Lab onderzoeker Geertje Mak over sekse/gender, de verwevenheid van ‘innerlijke’ genderidenteit en ‘uiterlijke’ factoren, en hokjesdenken. ‘Ooit een Vollmann of een Vollweib gezien, behalve in de spiegel? Een man of vrouw die vollédig, in elke vezel en haarvat, ‘m’ of’ v’ is? Met alle fysieke, psychologische en sociale kenmerken die bij een van die etiketten zouden horen? Natuurlijk is niemand zo, zegt hoogleraar genderstudies Geertje Mak [..]. Geen mens past naadloos in die twee culturele kleedhokjes.

Het hele interview staat hier.

NL-Lab onderzoeker Ernst van den Hemel was te gast bij het programma Jacobine op 2, waar hij sprak over op drift geraakte religie sinds de jaren zestig. De aflevering terugkijken kan via: https://www.npostart.nl/jacobine-op-2/27-02-2022/KN_1728225

In het najaar van 2021 riep het Meertens Instituut in samenwerking met NL-Lab onderzoeker Leonie Cornips mensen op om de koeientaalquiz in te vullen. Hierin vroeg het instituut naar de betekenis van verschillende geluiden die een koe produceert in diverse situaties. Inmiddels zijn de eerste resultaten bekend, zie: https://meertens.knaw.nl/2022/02/22/eerste-resultaten-van-de-koeientaalquiz/#more-15302. Klik op onderstaande link voor een presentatie van 12 koeiengeluiden.

Koeienkwis NL-Lab website

Ter gelegenheid van de dag van de moedertaal vertelde NL-Lab’s Leonie Cornips in Trouw over de waarde van het dialect als tweede taal. Dat dialect in de opvoeding taalachterstanden zou veroorzaken, is ‘een hardnekkig vooroordeel’. Het interview staat hier.

NL-Lab stagiaire Eva Langstraat vertelde onlangs bij Vroege Vogels over haar werk als taxidermist/wetenschappelijk preparateur bij het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam. Het item is hier te beluisteren, vanaf 1:19:21.

Hoe dichten we het kennisgat van Nederlanders op het vlak van het koloniale verleden, inclusief het excessieve geweld tijdens de koloniale oorlogen en de raciale onderdrukking? In een opiniestuk in NRC pleiten Maria Grever en Tom van der Geugten vooral voor méér geschiedenisonderwijs. ‘Als we het zo belangrijk vinden dat alle Nederlanders meer historische kennis en inzichten bezitten, moeten we de wijsheid hebben om van geschiedenis weer een vak te maken voor álle leerlingen in het héle voortgezet onderwijs.’

Max Magazine interviewde o.a. NL-Lab onderzoeker Leonie Cornips over de waarde van dialecten en meertaligheid. 008-010_maxmag_2206

Op 8 februari verscheen Johan de Witt en het Rampjaar: een bundel van brieven die raadpensionaris Johan de Witt (1625—1672) schreef en ontving in het Rampjaar 1672, nu 350 jaar geleden. De keuze van de brieven was in handen van Ineke Huysman en Roosje Peeters van het projectteam ‘Brieven van Johan de Witt’ van het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis/NL-Lab. In een speciale editie van de Jortcast van Jort Kelder lichtte Ineke het boek en de gebeurtenissen van de zomer van 1672 toe. De aflevering is hier te beluisteren.

In een uitzending van Langs de Lijn en Omstreken vertellen geurhistoricus Caro Verbeek en NL-Lab hoofdonderzoeker Inger Leemans over de totstandkoming van het eerste Nederlandse geurwoordenboek. Zij roepen luisteraars om mee te helpen via https://odeuropa.eu/hoe-kun-je-meedoen/. De uitzending is hier terug te luisteren.

In deze aflevering van de serie tafelgesprekken ‘Van kluis naar kussen’ staat de brievencollectie van de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) centraal. Aan de hand van enkele bijzondere brieven gaat hoofdconservator Garrelt Verhoeven in gesprek met NL-Labonderzoeker Ineke Huysman, Mart van Duijn, conservator Na-middeleeuwse handschriften en Archieven, Nadine Akkerman, universitair hoofddocent Engelse Letterkunde en Sjoerd Ramackers, student Geschiedenis. Ineke Huysman vertelt o.a. hoe de brieven van Constantijn Huygens (1596-1687) inzicht geven in zijn activiteiten als amateur-parfumeur. De aflevering kun je hier bekijken.

NL-Lab onderzoeker Ernst van den Hemel was onlangs te gast in de Volzin podcast Groetjes uit Shambhala. Met Paul van der Velde en Jonas Slaats sprak hij over de relatie tussen rechts populisme, religie en spiritualiteit. De podcast is hier te beluisteren.

‘Van dubbelzout tot schoolkrijt: de Nederlander eet 2 kilo drop per jaar. Maar wat is het?’, vraagt Hiske Versprille zich af in een artikel in de Volkskrant. NL-Labonderzoeker/wetenschapshistoricus Marieke Hendriksen vertelt haar hoe drop verbonden is geraakt met de Nederlandse nationale identiteit. ‘Hoewel drop historisch gezien echt niet typisch Nederlands is, denken veel mensen dat wel.’ De associatie van drop als iets typisch Nederlands ontstond echter pas in de jaren zestig van de twintigste eeuw.

Abonnees van de Volkskrant kunnen het stuk hier nalezen. 

‘Worden we echt steeds preutser?’, vraagt journalist Kim van der Meulen zich af op www.evajinek.com. Ze spreekt hierover met NL-Lab hoofdonderzoeker Inger Leemans en mediawetenschapper Linda Duits (UU). Het artikel is hier te lezen.

Muf, dompig, duffig, vaats, verdossemd, huim, brak of pismuffig: het Nederlands is ooit heel rijk geweest aan geurwoorden. Een groep ‘neusgierige’ wetenschappers – taalkundigen, historici, etnologen, psychologen, biologen – doet in samenwerking met geurontwerpers en kunstenaars onderzoek naar geur als belangrijk onderdeel van de natuur en het cultureel erfgoed. Ze onderzoeken geurgebruiken en geurtaal, en gaan op zoek naar hedendaagse en historische woorden die gebruikt worden om geuren te beschrijven. Om de Nederlandse geurcultuur in kaart te kunnen brengen, heeft de onderzoeksgroep een vragenlijst over geurgebruiken en geurtaal ontwikkeld. De ingevulde vragenlijsten zullen worden gebruikt voor de Neuswijzer die in 2023 zal verschijnen: een geurig standaardwerk over reuk in taal en cultuur, evolutie en biologie, geschiedenis en psychologie. NeusWijzer is verbonden aan het Europese onderzoeksproject Odeuropa dat onderzoek uitvoert naar het historisch geurerfgoed van Europa.

Doorbreek de wintersleur met geurlust en vul de NeusWijzer-vragenlijst in! Dat kan nog de hele maand januari via deze link. Of surf naar de NeusWijzer website.

In samenwerking met Huygens ING/NL-Lab maakt Koninklijke Verzamelingen twee bijzondere handschriftencollecties digitaal toegankelijk voor onderzoekers uit binnen- en buitenland. Het gaat om collecties die grotendeels aan het eind van de negentiende eeuw verworven werden door prins Alexander en zijn moeder koningin Sophie. Ze bevatten unieke documenten met name uit de tijd van de Dertigjarige Oorlog, de Reformatie en de Verlichting. In 2022 komen de stukken, die zo’n 13 meter en ruim 36.000 pagina’s beslaan, online beschikbaar op de website van de Koninklijke Verzamelingen. Meer informatie is te vinden op de website van Koninklijke Verzamelingen: https://www.koninklijkeverzamelingen.nl/nieuws/183-twee-bijzondere-handschriftencollecties-gaan-digitaal

Onlangs schreef NL-Lab gastonderzoeker Maria Grever in NRC een opiniestuk over democratie en een kritische benadering van geschiedenisonderwijs. Zie https://www.nrc.nl/nieuws/2022/01/06/democratie-steunt-op-kritische-benadering-van-het-verleden-a4075889

NL-Lab hoofdonderzoeker Inger Leemans en haar collega-onderzoeker Lizzie Marx vertelden onlangs in het Deutsche Welle radioprogramma Inside Europe over Odeuropa. Het interview is hier terug te luisteren.

In de podcast Leest spreekt, interviewt Geert Buelens NL-Lab onderzoeker Inger Leemans en Ton Naaijkens, twee van de vijf hoofdauteurs van Vertalen in de Nederlanden. Een cultuurgeschiedenis (Boom). Inger Leemans betoogt dat Nederlandse cultuur en letterkunde vaak te beperkt vanuit een nationaal perspectief worden beschreven. Als we naar de vertaalcultuur kijken dan moeten we erkennen hoe fundamenteel internationaal die Nederlandse cultuur is (geweest). In de achttiende eeuw komt een ware vertaalfabriek op gang die een nieuw fundament legt voor de Nederlandse boekenmarkt. Vaak is de vertaalcultuur bekeken vanuit n=het perspectief van nationale identiteit: zo zou Nederland omdat het nu eenmaal een gematigd landje is vooral gematigde boeken hebben vertaald. In haar hoofdstuk draait Leemans dat om: de vertaalfabriek zette de toon voor de Nederlandse smaak. Nemen we dus de vertaalcultuur als uitgangspunt, dan worden we uitgedaagd om ingesleten noties over de ‘Nederlandse’ cultuur, ‘nationale smaak’ en ‘eigenheid’ kritisch te herzien.

EW sprak met NL-Lab hoofdonderzoeker Inger Leemans over onder meer de ‘belichaming’ van cultuur, geuronderzoek, affectieve economie, het fenomeen van ‘nationale identiteit’ en verpreutsing. ‘We zullen het nooit eens worden. En dat is fijn’. Het interview is hier te vinden.

De Nieuwe Oogst, het multimediale nieuwsplatform van de land- en tuinbouworganisaties, interviewde o.a. NL-Lab onderzoeker Leonie Cornips over de mogelijkheid om een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) voor kippen, varkens en koeien in te voeren. Wetenschappers zoals Leonie leren steeds meer leren over de taal die dieren spreken. Hun onderzoek kan ervoor zorgen dat boeren beter met hun vee kunnen samenwerken. Via een vrijwillige cao kunnen veehouders zich committeren aan verbeteringen op het gebied van dierenwelzijn.

NL-Lab onderzoeker en dinokenner Ilja Nieuwland is gastredacteur van het nieuwste nummer van Wonderkamer: Magazine voor wetenschapsgeschiedenis. Het nummer gaat over het tweede leven van de dino: Hoe ontstond onze fascinatie voor dit uitgestorven dier? En wat zegt dat eigenlijk over ons? De stukken van Belgische en Nederlandse wetenschapshistorici laten onder meer zien hoe al halverwege de negentiende eeuw de eerste dinohype ontstond, hoe België in de ban raakte van de Iguanodon en hoe een Amsterdamse reptielenopzichter zijn eigen Jurrasic Park schiep.

Dit nummer van Wonderkamer is te bestellen via gewinamagazine@gmail.com. Vermeld daarbij uw naam en postadres.

Snel veranderende wetenschappelijke inzichten over dieren zijn nog nauwelijks terug te vinden in politiek beleid en dat is problematisch, vinden NL-Lab onderzoekers Leonie Cornips en Marjo van Koppen. Samen met 30 andere wetenschappers pleitten zij onlangs in een ingezonden brief in Trouw voor het serieus nemen van dieren in de vormgeving van wetten en beleid. De volledige tekst is hier te lezen.

Mede op initiatief van NL-Lab onderzoeker Ineke Huysman vindt van 1 april t/m 30 juni 2022 de tentoonstelling Constantijn Huygens. Een leven in brieven plaats. Deze is een samenwerkingsverband van het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Huygens’ Hofwijck en Museum Swaensteyn. De tentoonstelling is gewijd aan de ruim 70.000 brieven die Constantijn Huygens (1596-1687) tijdens zijn lange leven schreef. De kern daarvan, bestaande uit ruim 9.000 brieven uit zijn particuliere correspondentie, is sinds kort volledig te raadplegen via de database Huygens’ Briefwisseling Online. Bij de tentoonstelling verschijnt een gelijknamig boek, samengesteld door Ineke Huysman en Ad Leerintveld, gastconservatoren van de tentoonstelling. 

NL-Lab stagiaire Eeke Brussee werkte mee aan de installatie Mens, Praat met me, die bezoekers van Museum de Lakenhal in staat stelt om een gesprek te voeren met de Noordzee. Spil van de installatie is een lerende taalmachine, die namens de zee tot ons spreekt. Het concept is van schrijfster en kunstenaar Arita Baaijens, die alles weet van expedities organiseren en poëtische antwoorden componeren voor de lerende taalmachine. Zie voor meer informatie en tickets de website van Museum de Lakenhal.

NL-Lab onderzoeker Leonie Cornips stelde in samenwerking met collega’s van het Meertens Instituut een koeientaalquiz samen. Daarin wordt gevraagd naar de betekenis van verschillende geluiden die een koe produceert in diverse situaties. De meeste geluiden van de koeien in deze vragenlijst zijn afkomstig uit het onderzoek van dr. ing. Gerhard Jahns en dr. Klaus Walter van het Duitse Onderzoeksinstituut voor Landbouw (Forschungsanstalt für Landwirtschaft) FAL-Braunschweig-Volkenrode. De geluiden die de koe en/of het kalf maakt in precies deze situaties zijn in deze “quiz” te beluisteren met meerkeuzevragen over de betekenis van het geluid. Meedoen aan de quiz kan via: https://koeientaal.survey.clariah.nl/index.php/915643

In het NPO-radioprogramma Dit is de Dag gaf NL-Lab onderzoeker Ernst van den Hemel op 27 augustus duiding aan de racistische protesten in het reformatorische dorp Harskamp. ‘Wat is er aan de hand in de reformatorische gemeenschap’? Terugluisteren kan hier.

Liddie Austin interviewde NL-Lab onderzoeker Leonie Cornips voor een reeks over vrijdenkers ter ere van het 75-jarig jubileum van het Humanistisch Verbond. Leonie vertelt over haar keuze om in haar onderzoek weg te blijven van gebaande paden. Het artikel is te vinden in tijdschrift HUMAN INC en op de website van het Humanistisch Verbond.

Ons geaffilieerde lid Ilja Nieuwland is te horen in aflevering 1 (‘Stegosaurus’), aflevering 6 (‘Mosasaurus’) en aflevering 7 (‘Tyrannosaurus-rex’) van de DinoCast, gepresenteerd door Gijs Rademaker en Maarten van Rossem. Ilja blijkt een groot kenner en liefhebber van dinosauriërs en schreef ‘American Dinosaur Abroad. A Cultural History of Carnegie’s Plaster Diplodocus’. Op dit moment vinden de opnames plaats voor het tweede seizoen van DinoCast. Wederom met optredens van Ilja. Je luistert de podcast hier.

NL-Lab gastonderzoeker Maria Grever geeft op 17 september de keynote lezing op de VGN PABO Geschiedenisconferentie 2021, met als titel: ‘Historisch besef en lokaal erfgoed: over de levensfasen van materiële cultuur’. Aanmelden kan hier. Zie ook: VGN-Conferentie-flyer-Pabostudieconferentie 2021

De Volkskrant besteedde op 8 augustus aandacht aan nieuw onderzoek van NL-Lab hoofd Inger Leemans naar inclusieve reclame. Het volledige artikel staat hier.

Tijdschrift Kleio interviewde NL-Lab gastonderzoeker Maria Grever ter gelegenheid van haar afscheid als hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Het artikel ‘Geschiedenisonderwijs moet steunen op levende geschiedenis’ is hier te lezen.

Op zondag 8 augustus konden bezoekers van het Rundveemuseum beter leren communiceren met de koeien in het weiland achter het museumgebouw. NL-lab onderzoeker Leonie Cornips legde in twee sessies uit hoe de lichaamstaal van een koe werkt en ook dat het geloei van een koe van alles kan betekenen. Het Noord-Hollands Dagblad schreef een verslag van de dag en maakte videobeelden.

In OVT van 4 juli 2021 vertelt NL-Lab onderzoeker Ernst van den Hemel over de Franse documentaire Lourdes. Terugluisteren kan hier.

In een artikel van VolZin over nationale identiteit en religie komt NL-Lab onderzoeker Ernst van den Hemel aan het woord over onder meer paaseitjes, secularisering en de rol van religie in het publieke domein. Lees het artikel hier.

In De Limburger van 31 mei reageren NL-Lab onderzoeker Leonie Cornips en voorzitter Levende Talen Limburgs Esther van Loo op een stuk van Wido Smeets in Zuiderlucht. Lees hun opiniestuk ‘Geef Limburgs plek in onderwijs’ hier.

Zondag 6 juni vertelt NL-Lab onderzoeker Marieke Hendriksen over haar onderzoek naar drop, kaas en identiteit. Luisteren en terugluisteren kan via de website van Radio Swammerdam en podcast-apps: http://www.radioswammerdam.nl

Op 30 mei interviewde NPO radio1 NL-Lab onderzoeker Leonie Cornips over haar onderzoek naar koeientaal. Terugluisteren van de podcast Vroege Vogels en Andere Dieren #9 kan hier.

In een kort filmpje op Arte introduceren Cecilia Bembibre en Inger Leemans ‘le projet titanesque’ Odeuropa.

Marieke Peters onderzocht tijdens haar stage hoe kippen met elkaar communiceren. In deze video presenteert zij haar belangrijkste uitkomsten.

Taalonderzoeker Leonie Cornips doet op zeven verschillende boerderijen onderzoek naar koeientaal. In het jeugdjournaal licht ze haar onderzoek toe, samen met mede-onderzoeker Gijs.

NL-Lab onderzoeker Leonie Cornips geeft op maandag 17 mei een lezing over ‘koeientaal’ tijdens het online symposium “Dier en Mens”. Het symposium wordt georganiseerd door  het wetenschappelijk bureau van de Partij voor de Dieren, de Nicolaas G. Pierson Foundation, en is bedoeld voor leden van die partij. Het symposium is geheel volgeboekt.

Voor het project Inventing Public Diplomacy in Early Modern Europe. How Printed Media Shaped Dutch International Relations, 1568-1713 zoekt NL-Lab

3 stagiaires (m/v)

Ben jij geïnteresseerd in de geschiedenis van nieuws, propaganda en/of diplomatie? Houd je ervan oude handschriften te ontcijferen? Of zou je wel eens willen meewerken op een historisch onderzoeksproject in een dynamische onderzoeksgroep? Dan is deze vacature wat voor jou!

Kijk hier voor meer informatie. Solliciteren kan tot 15 mei a.s.

De premier moet de scheiding der machten bewaken, betoogt NL-Lab gastonderzoeker Maria Grever in een opiniestuk in NRC. Het valt Mark Rutte aan te rekenen dat hij als eindverantwoordelijke kritiek op Kamerleden in de ministerraad niet afkapte. Zie: https://www.nrc.nl/nieuws/2021/04/28/premier-moet-scheiding-der-machten-bewaken-a4041627

Wij zijn heel trots dat NL-Lab onderzoeksleider Inger Leemans – tegelijk met tweeëntwintig andere vooraanstaande wetenschappers uit alle disciplines – is gekozen tot nieuw lid van de Akademie. De KNAW telt in totaal circa vijfhonderdvijftig leden. Leden worden gekozen op grond van hun wetenschappelijke prestaties en worden benoemd voor het leven. De KNAW installeert de nieuwe leden op maandag 13 september, zie: https://www.knaw.nl/nl/actueel/nieuws/knaw-kiest-23-nieuwe-leden.

In het programma ‘De koloniale kant van Nederland’ (vrijdagavond 23 april, vanaf 19:00 uur) reflecteert Gloria Wekker, vijf jaar na het verschijnen van de eerste druk van haar invloedrijke boek Witte Onschuld, op de stand van zaken in het Nederlandse raciale discours. Na haar lezing gaat ze in gesprek met NL-Lab’s Geertje Mak en met Esther Captain, die bij het KITLV postkoloniaal Nederland onderzoekt. Dit programma vindt plaats in het kader van de conferentie ‘Spores of Empire’ (Universiteit Utrecht), waarin historici op zoek gaan naar de koloniale invloed op de Nederlandse cultuur. Het is live te volgen via: http://tiv.re/kolonialekant

NL-Lab-onderzoeker Leonie Cornips is te gast in de eerste aflevering van de podcast ‘Taal voor de toekomst. In gesprek met de Noordzee’. Voor grenzeloos nieuwsgierige luisteraars die houden van taal, zee en toekomst.

Rondom het Seminar Nederland Schrijven (21 april 2021) stellen leden van NL-Lab zichzelf en ons onderzoek voor in korte filmpjes. Joris Oddens bijt het spits af en introduceert het project Nederland Schrijven dat tijdens de bijeenkomst centraal staat. Inschrijven voor Nederland Schrijven kan nog, via dit aanmeldformulier.

Marjolein ’t Hart wordt geïnterviewd in de eerste aflevering van de Podcast ‘De Oranjes’ van Ronald de Graaf, over alle stadhouders van Willem van Oranje tot Willem III!

Op zondag 7 maart besteedt OVT uitgebreid aandacht aan het recente themanummer van Low Countries Historical Review over ‘Child Separation’. Een gesprek over de koloniale kijk op het kind, met historici Geertje Mak, Maaike Derksen, en Chiara Candaele. (Terug)luisteren kan hier.

Voor het project Inventing Public Diplomacy in Early Modern Europe. How Printed Media Shaped Dutch International Relations, 1568-1713 zoekt het Humanities Cluster van de KNAW drie stagiaires (m/v) met een BA-diploma in geschiedenis, letterkunde of kunstgeschiedenis en aantoonbare kennis van/affiniteit met de vroegmoderne tijd. De stage vindt plaats in het academisch jaar 2021-22, en heeft een omvang van 6-30 ECTS. Periode en voltijd/deeltijd in overleg. Meer info vind je hier.

Geïnteresseerd?

Stuur vóór 15 mei een korte motivatie en CV naar de projectsecretaris Floor Meijer (floor.meijer@huc.knaw.nl). Voor vragen kun je op hetzelfde adres terecht.

In het kader van de dertiende Spinozadag op 22 november 2020 gaf Ernst van den Hemel een online lezing met de titel ‘Iedereen een eigen Spinoza? Over de hedendaagse populariteit van Spinoza en ander erfgoed.’ Deze lezing is te bekijken op YouTube.

Op 27 februari 2021 publiceerde Trouw een achtergrondartikel over de koloniale wortels van interlandelijke adoptie. Daarin werd verwezen naar het themanummer van het Low Countries Historical Review dat onder redactie van onder meer Geertje Mak verscheen.

NL-Lab leden Joris Oddens en Helmer Helmers zijn te zien in NTR serie De Strijd om het Binnenhof, die vanaf 8 januari wekelijks wordt uitgezonden.

Leonie Cornips bezocht samen met filosoof Eva Meijer een koeienrusthuis. Meijer schreef over hun bezoek een column in Trouw.

Onder redactie van Marit Monteiro, Lies Wesseling en NL-Lab onderzoeker Geertje Mak is een themanummer van BMGN over ‘child separation’ als (post)koloniale politiek verschenen. Er is ook een filmpje over het nummer gemaakt, dat hier te zien is.

NL-Lab onderzoeker en hoogleraar taal en cultuur in Limburg Leonie Cornips en cultureel antropologe Jolien Makkinga onderzochten hoe het spreken van dialect van invloed kan zijn op het welzijn van bewoners in een verzorgingshuis. Naast de podcast, ontwierp Stichting Laudio een ‘Brabantse klankkast’ die de komende maanden in verschillende verzorgingshuizen voor een select gezelschap te bezoeken is.

Samen met een internationaal team van historici, taal- en computerwetenschappers heeft Inger Leemans een subsidie van 2,8 miljoen euro gekregen van de European Research Council voor hun Odeuropa project. Naast haar werkzaamheden bij NL-Lab gaat Leemans in dit project de komende drie jaar nieuwe methoden ontwikkelen om kennis over geuren uit (digitale) tekst- en beeldcollecties te halen en te analyseren. Bekijk de Odeuropa website.

Op donderdag 10 december spreekt Leonie Cornips om 16:00 uur over “How a Dairy Cow Relates to Other Cows and Humans: The Opening of a Conversation”. Voor meer informatie, klik hier.

Op dinsdag 15 december geeft Marieke Hendriksen om 19:30 uur een online lezing, Van zwarte borstkoekjes tot kokindjes: drop in chemie, geneeskunde en populaire cultuur door de eeuwen heen.