MAKEBELIEF

Dit project onderzoekt religieuze themaparken religie verbeelden in verschillende landen. Welke verbeeldingen worden overgedragen en hoe? Wat zijn de achterliggende agenda’s en wat is de invloed van de parken op de emotionele en politieke betekenis van religie en erfgoed? Subsidiegever European Research Council (ERC Consolidator Grant)

Kaas

Kaas geldt als typisch Nederlands. En zo wordt hij ook vaak verpakt, in geïdealiseerde beelden over waar hij vandaan komt en hoe hij gemaakt wordt, met Frau Antje, blije koeien en een eeuwenoude boerentraditie. In dit project gaan we niet voorbij aan de centrale rol van kaas in het landschap of de eetcultuur, economie en […]

  •    •  

Publieksdiplomatie

INTERNATIONAL CONFERENCE Practices of Public Diplomacy 1500-2000   18-20 October 2023 KNAW Humanities Cluster, Amsterdam —————————–   De laatste jaren is er veel belangstelling voor de beïnvloeding van politieke debatten door buitenlandse staten via de media. Landen zoals Rusland en de Verenigde Staten investeren flink in het beïnvloeden van buitenlandse publieken via social media, om […]

Nederland Schrijven. Hoe Nederland gemaakt wordt in Rapporten, Enquêtes en Kaarten

Wat kenmerkt de Nederlandse identiteit? Wat zijn de kernwaarden van de Nederlandse samenleving? Waar botsen gevoelens van nationale identiteit met modernisering, individualisering, Europeanisering, globalisering en migratie? Sinds de jaren 1990 staan dergelijke vragen hoog op de nationale agenda. Ze worden niet alleen actief besproken in de publieke ruimte, maar vormen ook het uitgangspunt van een groeiende […]

De staat van Nederland. Drie eeuwen hedendaagse Nederlanders

Dit deelproject van Nederland Schrijven onderzoekt de lange lijnen in de traditie van ‘Nederland Schrijven’, door publicaties in kaart te brengen waarin Nederland en zijn bewoners aan de hand van statistische en topografische beschrijvingen worden beschreven. Beeldbepalend voor dit ‘genre’ is de 38-delige reeks Tegenwoordige staat der Vereenigde Nederlanden (1738-1803). Bij wetenschappelijke adviescolleges en werden en […]

Nationale identiteit in biografische woordenboeken

Het Biografisch Portaal van Nederland (Huygens ING) biedt een centrale toegang tot biografische informatie. Het portaal verzamelt verspreid gepubliceerde informatie over bekende en minder bekende personen uit de Nederlandse geschiedenis, van de vroegste tijden tot heden. Dit soort biografische woordenboeken hebben een belangrijke rol gespeeld (en doen dat nog steeds) in het canoniseren en marginaliseren van bepaalde […]

Nederland Verzamelen. De geschiedenis van het collectioneren van het Meertens Instituut

Al meer dan negentig jaar verwerft het Meertens Instituut archieven en worden er collecties aangelegd door onderzoekers over de Nederlandse taal en cultuur. Dit unieke materiaal op het terrein van de variatielinguïstiek, etnologie en naamkunde behoort tot het nationale erfgoed van Nederland. Momenteel bezit het instituut meer dan 700 collecties bestaande uit (digitale) onderzoeksdata, audiocollecties, […]

Westforschung

Het deelproject Westforschung wordt uitgevoerd in het kader van Nederland Schrijven. Het onderzoekt hoe de beeldvorming van Nederland zich daarbuiten heeft voltrokken, en in het bijzonder de manier waarop de Duitsers kort voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog geprobeerd hebben zicht te krijgen op het stamverwante Nederland met behulp van (populair-)wetenschappelijke publicaties als deze: Heinz […]

Populisme, Sociale Media en Religie

Populisme stelt maatschappij en wetenschap voor grote uitdagingen. Bewegingen als de Nederlandse PVV en het Duitse PEGIDA zijn niet makkelijk in te passen in bestaande paradigma’s en publiceren weinig programmatische teksten. Hoe moeten we populistische bewegingen begrijpen? Dit project analyseert op basis van sociale-mediadata hoe centrale concepten in het populistische gedachtegoed gedefinieerd worden.   Specifiek […]

  •  

Petities

Nederland is een petitieland. Eeuwenlang hebben burgers massaal verzoekschriften en petities ingediend bij alle denkbare autoriteiten. Ze maakten hun wensen en belangen kenbaar en dienden voorstellen in, maar ze riepen hun bestuurders ook tot de orde. Als gevolg van deze actieve rol van burgers in het politieke proces hebben het land en zijn bestuur mede […]

  •  

Van geslacht op geslacht

Het onderzoeksthema ‘van geslacht op geslacht’ wordt gecoördineerd door Geertje Mak. Aan de hand van het begrip ‘geslacht’ wil Mak met dit thema bijdragen aan het denken over geschiedenis als een proces van generationele overdracht. Een aspect waar je dan zeker niet omheen kunt is seks: seks in zijn concrete vormen en variaties, maar ook […]

Her-talen / ver-talen

Het Nederlands wordt tot ver buiten de landsgrenzen gesproken, maar Nederland zelf is altijd een meertalig land geweest. Als klein taalgebied heeft Nederland zich bovendien vroeg gespecialiseerd in het vertalen van en naar de landstaal. NL-Lab onderzoekt de ‘vertaalfabriek Nederland’. Maar we doen ook onderzoek naar ‘vertrokken Nederlands’: wat lezen Nederlandse emigranten in het buitenland? […]

Cultivare

Het project Cultivare onderzoekt hoe het cultiveren van land, van dieren en van mensen historisch met elkaar samenhangt. Het richt zich daarbij in het bijzonder op het concept van de kolonie.

  •  

Programmalijnen: